Tình hình người Việt ở Nhật

1. Thống kê sơ bộ về tình hình người Việt tại Nhật

Theo thống kê của chính phủ Nhật thì số lượng người Việt sống tại Nhật đến tháng 6/2014 là 85.499 người (người có tư cách lưu trú dài hạn ở Nhật). Cộng đồng người Việt hiện lớn thứ 5 tại Nhật sau: Trung Quốc, Hàn Quốc, Philippines và Braxin, và người Việt có số dân tập trung đông theo tỷ lệ diện tích là ở tỉnh Gunma với số dân là: 2.690 người.

Theo số liệu thống kê mới nhất của Tổ chức Hỗ trợ sinh viên Nhật Bản (JASSO) cho biết số lượng du học sinh nước ngoài tại Nhật Bản tính đến năm 2015 là 38.882 người tăng 47.1% so với trước đó.

Cũng theo thống kê của tổ chức này thì số lượng du học sinh Việt Nam hiện đang đứng thứ 2 chỉ sau Trung Quốc, có một sự nhảy vọt về số lượng ở những năm gần đây, trong khi trước đó Việt Nam chỉ dừng lại ở top dưới 5 mà thôi.

Theo thống kê của hiệp hội xuất khẩu lao động Việt Nam, trong 7 tháng đầu năm 2015 cả nước đã đưa 15.072 người đi làm việc tại Nhật Bản, tăng 34,93% so với cùng kỳ năm ngoái. Trung bình mỗi tháng đưa được 2.153 người xuất cảnh sang Nhật làm việc, trong đó tháng 7/2015 con số này là 3.467 người.

Lượng người đi xuất khẩu lao động Nhật Bản trong năm 2015 chỉ đứng sau thị trường Đài Loan, những số liệu này đã cho chúng ta thấy Nhật Bản vẫn là thị trường thu hút được sự quan tâm của lớn của người lao động.

Hiện tại với việc cần nhiều lao động để phục vụ cho việc xây dựng và tổ chức thế vận hội mùa hè năm 2020 sẽ được tổ chức ở Tokyo từ ngày 24 tháng 7 đến 09 tháng 8 năm 2020. Đây cũng là một trong những đòn bẫy để người lao động Việt Nam nhập vào Nhật sẽ gia tăng trong thời gian sắp tới.

Cùng với những chính sách đổi mới về thủ tục và qui trình nhập cảnh mới cũng như những thoã thuận mới giữa hai quốc gia thì số lượng người Việt sang Nhật làm việc và học tập dự báo sẽ có chuyển biến tăng trong tương lai sắp tới.

2. Tình hình du học sinh

Theo thống kê ở trên, chúng ta có thể thấy lượng người Việt Nam tại Nhật chủ yếu gồm có 2 thành phần chính là du học sinh và nhóm còn lại là tu nghiệp sinh. Do đó, để nói đến các vấn đề của người Việt Nam tại Nhật thì không thể bỏ qua lực lượng này. Hiện nay, với tình trạng du học sinh sang Nhật ngày càng tăng cao theo thống kê dưới đây:

Bảng thống kê số lượng  du học sinh Việt Nam tại Nhật Bản

Du học sinh người Việt hiện nay đang có xu hướng chọn du học các nước phát triển lân cận như Hàn Quốc, Nhật Bản … nên việc số lượng du học sinh tăng đột biến như vậy là một điều có thể dự đoán được. Một phần nguyên nhân khác nữa đó là chính việc nhiều nhà đầu tư Nhật Bản đang đổ vốn ào ạt vào đầu tư tại thị trường trong nước cũng làm cho nhu cầu về lực lượng lao động biết tiếng Nhât tăng cao. Điều đó góp phẩn thúc đẩy xu hướng đi du học Nhật của học sinh, sinh viên tăng cao. Hơn thế nữa, những năm gần đây nhận ra Nhật Bản với nền giáo dục tiên tiến không kém gì các nước phát triển phương Tây cũng như chi phí du học phù hợp với túi tiền của nhiều người và môi trường sống an toàn nên nhiều phụ huynh đã cho con em mình đi Nhật học tập ngày càng nhiều.

3. Tình hình tu nghiệp sinh và những người đi làm

Đây là lực lượng chủ yếu nhất trong nhóm người Việt Nam ở Nhật, là lượng lượng đông đảo nhất tính đến thời điểm hiện tại.

Theo thống kê của các doanh nghiệp xuất khẩu lao động sang thị trường Nhật Bản tính đến thời điểm năm 2015 có khoản 43.828 người. Số lượng người Việt Nam sang Nhật theo tư cách tu nghiệp sinh ngày càng tăng cao. Theo thống kê ở bên phần 1 thì mỗi tháng có hơn 2000 lao động Việt Nam qua Nhật để làm việc. Con số này cũng được các nhà phân tích cũng như các công ty xuất khẩu lao động dự đoán là sẽ có nhiều biến chuyển trong thời gian sắp tới.

Tính đến thời điểm hiện tại thì số lượng công ty được phép chính thức của  Bộ Lao Động Thương Binh và Xã Hội đưa người lao động sang làm việc tại Nhật ở Việt Nam là 210 công ty trên khắp cả nước. Số lượng các công ty này ngày càng có xu hướng tăng mặc dù Bộ này đã ban hành văn bản hạn chế thành lập các công ty xuất khẩu lao động sang thị trường nước ngoài đặc biệt là thị trường Nhật vì nhiều vấn đề bất cập liên quan.

Về lĩnh vực làm việc phân bố người lao động Việt Nam tại Nhật theo ngành nghề như sau:

◇ Sản xuất: 40.924 người

◇ Dịch vụ ăn uống - nhà ở: 14.276 người

◇ Buôn bán: 11.151 người

◇ Ngành dịch vụ: 11.762 người

◇ Xây dựng: 8.909 người

◇ Thông tin và truyền thông: 1.468 người

◇ Giáo dục: 968 người 

 Theo Bộ Y tế Lao động Phúc lợi Nhật Bản, do Chính phủ Nhật Bản đã và đang mở rộng tiếp nhận du học sinh và lao động ngoài nước, cũng như chính sách cải thiện điều kiện lao động là những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến việc tăng số lượng lao động nước ngoài tại Nhật Bản. Hơn thế nữa với qui mô dân số ngày càng già nên đòi hỏi các doanh nghiệp Nhật phải nhập khẩu lao động trẻ từ thị trường nước ngoài, mà Việt Nam có lực lượng lao động trẻ nên việc dịch chuyển lao động quốc tế là một điều tất yếu xảy ra.

Trong giai đoạn hiện nay, xu hướng có nhiều doanh nghiệp Nhật Bản thành lập công ty để đào tạo và cung ứng lao động có tay nghề cao cũng như những ngành nghề đòi hỏi chất xám và kỹ thuật cho bản quốc ngày càng nhiều. Điều này hứa hẹn sẽ làm nâng cao chất lượng lao động Việt Nam tại thị trường khó tính này trong thời gian không xa. Trong đó phải kể đến các ngành nghề về lĩnh vực phần mềm điện tử, các lĩnh vực cơ khí cần có độ chính xác cao …

4. Thực trạng

Từ phía Nhật Bản - Các công ty tiếp nhận lao động

Thực trạng các công ty tiếp nhận lao động Việt Nam ở Nhật Bản không đáp ứng đầy đủ những thủ tục đã cam kết. Không mang lại môi trường làm việc, môi trường sống tốt cho người lao động Việt Nam đã được không ít báo mạng đưa tin. Vậy sự thật thì như thế nào?

Thực sự mà nói thì những chuyện mà báo chí đã đăng tải như: người Việt lao động tại  Nhật bị phân biệt đối xử, bị cho ở những khu nhà rách nát không đáp ứng nhu cầu sống cơ bản, bị người trong công ty chèn ép … chắc chắn là có xảy ra. Vì nếu không có thì sẽ không ai có thể mang ra để nói cả. Nhưng nếu xét về bình diện chung thì  tỷ lệ đó có thể xem là thấp hơn so với những nước tiếp nhận lao động Việt Nam khác. Vấn đề ở chỗ là ở đâu thì cũng có người tốt người xấu và công ty tốt công ty xấu và đều đó là hoàn toàn không thể tránh khỏi. Tuy vậy có rất nhiều báo không hiểu thấu vấn đề mà cứ thổi phòng sự việc lên để tăng lượt xem.

Sự thật có những công ty Nhật cũng bắt lao động nước ngoài ký những điều khoản bất lợi với lao động cũng như không cho họ ra ngoài hay các hình thức giam lỏng các bằng cách giử hộ chiếu, bắt người lao động phải làm việc thêm giờ, được phân công làm những công việc nặng nhọc … Với những hình thức như vậy thì người lao động cho những nơi như thế thật đáng thương hại. Đó cũng là những mặt tối, những gốc khuất những thực trạng mà Nhật Bản cần phải giải quyết triệt để nếu muốn thu hút thêm lao động nước ngoài đến làm việc.

Nói như vậy là không phủ nhận việc những công ty Nhật làm sai so với những điều kiện về kí kết với người lao động Việt Nam. Điều này cho thấy việc chưa kiểm duyệt cũng như kiểm tra một cách chu đáo của các nhà chức trách Nhật về các công ty này. Đó cũng là thực trạng mà hiện nay nhiều người lao động Việt Nam gặp phải.

Do đó, ở Nhật cũng có những cơ quan đảm bảo quyền lợi cho người nước ngoài như : JITCO hay các đại sứ quán của mỗi quốc gia. Đó là những cơ quan mà có thể đảm bảo quyền lợi cho người nước ngoài tại Nhật vì vậy hãy là người hiểu biết pháp luật cũng như biết cũng như tự tìm hiểu và bảo vệ quyền lợi của mình trước khi gặp phải những chuyện không hay.

Bên cạnh đó còn có nhiều khu vực có cái nhìn không thiện cảm với người nước ngoài. Có những vùng họ không thích người nước ngoài cũng như đối xử phân biệt với người nước ngoài. Đó cũng là một trong những nét đặc trưng của xã hội Nhật Bản - cái xã hội mà người ta xem trọng giá trị văn hoá, con người, dân tộc mình hơn những thứ còn lại cũng là một trong những thực trạng mà Nhật cần phải cải cách trong môi trường hội nhập quốc tế hiện nay.

Từ phía Việt Nam - Các công ty môi giới lao động và người lao động Việt Nam

Tất cả các vấn đề đều tồn tại tính hai mặt của nó và thực trạng về vấn đề này cũng vậy. Không phải đỗ lỗi tất cả cho phía Nhật mà suy cho cùng thì phía Việt Nam cũng không tránh khỏi liên quan.

Thứ nhất đối với những công ty môi giới lao động, xuất khẩu lao động Việt Nam sang Nhật làm việc.

Họ đã không làm đúng vai trò của mình cũng như một số công ty không đủ năng lực thẩm định các đối tác phía Nhật nên dẫn đến nhứng bất cập xãy ra. Một số công ty nhắm mắt chạy theo lợi nhuận mà bỏ rơi người lao động. Có những công ty khác thì không hỗ trợ khi người lao động gặp khó khăn. Tình trạng “mang con bỏ chợ” diễn ra thường xuyên khi người lao động liên lạc giúp đỡ.

Với việc mang lại lợi nhuận cao trong ngành này nên ngày càng nhiều công ty xuất khẩu lao động mọc lên như nấm sau mưa. Bất cập là điều khó tránh khỏi. Hiện tại có quá nhiều công ty làm về ngành nghề này (có khoản 201 công ty) nên việc có nhiều công ty yếu kém và không đáp ứng được chất lượng dẫn đến nhiều hệ luỵ đáng tiếc xảy ra.

Thứ hai đối với công ty tư vấn du học.

Nói về công ty xuất khẩu lao động chỉ là một phần bề nổi của vấn đề, phần chìm còn lại chính là những công ty tư vấn du học Nhật. Hiện nay không thể thống kê chính xác rằng có bao nhiêu tổ chức, cá nhân đang làm dịch vụ tư vấn du học Nhật Bản. Có rất nhiều công ty có uy tính song số lượng công ty chạy theo lợi nhuận thì cũng không ít. Hàng loạt du học sinh cho rằng mình được tư vấn sai khi muốn đi du học Nhật. Nào là đi Nhật du học có thể kiếm được nhiều tiền. Nào là trừ tất cả các khoản chi phí còn dư tiền để gửi về cho gia đình … Những lời nói có cánh màu hồng đó vô hình trung đã tạo ra một lực lượng nghĩ sai lệch về Nhật Bản và về du học Nhật. Với những nghiệp vụ về hồ sơ và giấy tờ, các công ty này sẵn sàng chà đạp lương tâm để có thể đưa một người không có đủ năng lực tài chính đi du học, và điều gì đến cũng sẽ đến cuối cùng thì hậu quả người đi du học phải gánh chịu. Mà hậu quả đó không chỉ riêng bản thân du học sinh gánh chịu mà còn mang lên cả một dân tộc một thế hệ du học sinh Việt Nam tại Nhật. Nói như vậy để thấy những hành động mang tính chất lợi ích trước mắt đó đã tỗn hại sâu sắc đến hình ảnh của một quốc gia như thế nào. Nhân đây cũng muốn nói luôn về tính cách của nhiều người Việt Nam và doanh nghiệp Việt Nam là luôn xem những lợi ích trước mắt mà chẳng bao giờ nghĩ được đường xa hơn hoặc giả có thể nhìn thấy được lợi ích về lâu về dài nhưng chẳng ai thèm quan tâm, chẳng ai làm. Cứ cách suy nghĩ như vậy và hành động như vậy thì làm sao mà có thể có một kết quả tốt được chứ.

Thứ ba, du học sinh và tu nghiệp sinh:

◇ Du học sinh: theo những số liệu thống kê mới nhất cho thấy du học sinh Nhật Bản đang là một trong những lực lượng “nồng cốt” trong việc trộm cắp ở Nhật.

Theo Cơ quan cảnh sát Nhật Bản đã công bố tình hình bắt giữ tội phạm nước ngoài trong năm 2014. Tổng cộng có 15.215 trường hợp và trong đó các vụ liên quan đến người Việt Nam là 2.488 vụ, tăng 61,6% so với năm 2013, tính ra trung bình mỗi ngày xảy ra 8 vụ ăn trộm dính đến người Việt Nam. Trong số các vụ án hình sự, thì người Việt đứng đầu về cả số vụ lẫn số người các tội cướp giật, ăn cắp. Đặc biệt tăng là các vụ ăn cắp. Số người Việt ăn cắp bị bắt giữ là 1.745 trong tổng số 6.716 người nước ngoài bị bắt. Trong các trường hợp ăn cắp do người Việt Nam thực hiện thì số vụ ăn cắp ở cửa hàng, siêu thị đặc biệt cao với 1.437 vụ. Trong số người Việt Nam phạm tội, tỷ lệ người đi du học chiếm 54.2%, người sang Nhật học nghề chiếm 12.9%. Đặc biệt tội phạm có visa du học tăng 1,8 lần.

Số lượng du học sinh phạm tội chiếm đến 54.2% một con số kinh khủng cho một lực lượng trí thức của một quốc gia. Đó là hậu quả của những lời màu hồng có cánh của các công ty du học không có lương tâm. Họ đã vẽ ra một viễn cảnh về một nước Nhật màu hồng và nhiều việc làm thêm cho du học sinh có thể kiếm thêm thu nhập nhưng thực tế khắc nghiệt lại không phải như vậy. Nhiều người trong số 54.2% này là những bạn không đủ điều kiện kinh tế để có thể theo đuổi con đường du học cũng như không có đủ khả năng trình độ để có thể đi du học, thế vậy mà vẫn đi để rồi mang lại nhiều hậu quả tai hại như: Bản thân không trả nỗi các khoản vay để đóng các chi phí du học, không có năng lực học tập và làm việc nên phải làm những công việc không phù hợp cũng như không có việc làm và việc cuối cùng dẫn đến phạm pháp ở Nhật.

Cũng theo một cuộc khảo sát không chính thức ở cộng đồng người Việt tại Nhật thì đại đa số những trường hợp phạm pháp của du học sinh có nguồn gốc ở các tỉnh Miền Bắc Việt Nam. Điều này còn cho thấy được những đặc điểm vũng miền cũng ảnh hưởng nhiều đến những hàng động của cộng đồng người Việt ở Nhật.

Theo một giải thích mà nhiều người đồng tình thì chính tính cách gia trưởng, sĩ diện mà nhiều du học sinh Miền Bắc chấp nhận vay tiền để được đi du học mong được đổi đời. Và cũng chính cái tính sỹ diện, so kè nhau mà nhiều phụ huynh thắt lưng buộc bụng cho con mình đi du học mặc dù khả năng tài chính không thể đáp ứng. Đó là lý do tại sao một lực lượng trí thức mà vẫn phạm những tội như vậy. Bằng những việc này đã làm ảnh hưởng đến hình ảnh du học sinh Việt Nam tại Nhật cũng như cộng đồng người Việt ở Nhật. Thực trạng này thiết nghĩ sẽ vẫn còn tiếp diễn nếu như chính phủ Việt Nam không siết chặt quản lý các công ty tư vấn du học Nhật.

Một số dẫn chưng điển hình như sau:

Về vụ việc người Việt Nam tổ chức ăn cắp đồ tháng 3, 2015.

Một nhóm lưu học sinh người Việt Nam đã theo chỉ thị của một phụ nữ người Việt, từ tháng 4 đến tháng 11 năm 2013 đã tổ chức các hành vi trộm cắp hàng hóa, mỹ phẩm, quần áo… chuyển phát nhanh về Việt Nam thông qua đường hàng không bởi các tiếp viên và phi hành cùng đoàn. Đến tháng 3 năm 2014, ba người Việt Nam (nghiên cứu sinh đã quá hạn lưu trú) đã bị bắt khi thực hiện các hành vi trộm cắp, một người Việt (định cư tại Nhật) cũng đã bị bắt khi thực hiện các hành vi mua bán các mặt hàng trộm cắp. Cùng thời điểm đó, một tiếp viên hàng không cũng đã bị bắt do phạm tội vận chuyển trái phép các mặt hàng trộm cắp về Việt Nam.

Vụ việc người Việt Nam ăn trộm xe xúc lật tháng 10, tỉnh Gifu

Một nhóm người đàn ông Việt Nam từ tháng 7 đến tháng 9 năm 2014 tại Gifu, Aichi và Mie đã tổ chức trộm hành vi trộm cắp, mục tiêu là các loại xe xúc lật, máy kéo và các loại tương tự. Cùng năm đó vào tháng 10, 6 người Việt Nam (gồm một người định cư lâu dài và 5 người quá hạn lưu trú) cùng 1 người Nhật Bản cũng đã bị bắt do phạm tội trộm các các loại máy, xe công nghiệp.

◇ Tu nghiệp sinh:

Hiện trạng tu nghiệp sinh tại Nhật có những hành vi xấu những năm gần đây nỗi lên như một vấn đề nỗi cọm được nhiều cơ quan báo chí lên tiếng. Với phần còn lại 45,8% tỷ lệ người phạm tội là tu nghiệp sinh và những người được phép cư trú tại Nhật. Tuy theo số liệu thống kê con số không bằng đối với lực lượng du học sinh nhưng đó là một thực trạng rất đáng lo ngại khi con số này không ngừng được tăng cao.

Tu nghiệp sinh thường phạm các tội ăn cắp vặt trong các siêu thị nhật nơi mà không có người quản lý chặt chẽ đó có thể xem là một tội không nặng nề nhưng nếu xét về bản chất thì chúng ta có thể nhận định rằng lực lượng này ý thức quá kém về cách ứng xử cũng như suy nghĩ. Đều đó góp phần ảnh hưởng đến bộ phận các bạn Việt Nam khác ở Nhật. Dĩ nhiên người Việt Nam trong mắt người Nhật ngày càng xấu đi. Không những du học sinh mà còn tu nghiệp sinh cũng làm những việc xấu do vậy sự kì thị của họ cho người Việt ngày càng cao chính là như vậy.

Cũng có nhiều khu vực mà ở đó các siêu thị để cả biển cảnh báo về các việc nghiêm cấm các hành vi trộm cắp vặt cả bằng tiếng Việt. Điều đó thật sự đáng xấu hổ cho người Việt Nam. Theo chứng kiến thực tế của một số bạn tu nghiệp sinh khi vào thăm bạn mình bị bắt vì các tội trộm cắp thì một bộ phận cảnh sát Nhật đã bắt đầu đi học cả tiếng Việt để có thể lấy lời khai những đối tượng này. Quả thật khi nghe đến việc này lại làm cho những người khác cảm thấy vô cùng xấu hổ tại sao người Việt lại có thể làm ra những hành động như vậy.

Nói đi thì cũng phải nói lại, nếu là nhiều năm trước đây thì tu nghiệp sinh Việt Nam rất được các công ty Nhật yêu mến vì tính cần cù, chịu khó cũng như nhanh nhẹn trong công việc. Đã có rất nhiều doanh nghiệp Nhật Bản nhận xét người Việt Nam có tố chất thông minh và nắm bắt công việc nhanh so với những nước khác. Đó là một trong những điểm sáng ít ỏi mà chúng ta cần phát huy để được cái nhìn thiện cảm hơn từ phía người Nhật.

Hiện tại với những gì thực tế đang diễn ra, có nhiều doanh nghiệp Nhật Bản phải tìm hiểu căn cơ nguyên nhân của vấn đề trên và họ cũng áp dụng một số biện pháp nhằm ngăn chặn những tình trạng đó xảy ra như: công tác tuyển chọn nghiêm ngặt hơn, có nhiều doanh nghiệp chỉ ưu tiên nhận những người Miền Nam cho công ty của mình. Họ cũng tìm hiểu văn hoá vùng miền của Việt Nam và đưa ra những nhận định như vậy.

Thật vậy, theo thống kê không chính thức thì đại đa số người Việt tham gia các vụ trộm cắp đa số có nguyên quán ở các khu vực thuộc Miền Bắc Việt Nam như: Nghệ An, Thanh Hoá, Hà Tĩnh, Hải Dương … Mà nguyên nhân chính cũng do nhiều công ty xuất khẩu lao động, môi giới lao động thu phí quá cao cho người đi lao động khiến họ phải nợ quá nhiều tiền trong khi chi phí tham gia thực tế do chính phủ hai nước đề ra không tốn quá nhiều tiền. Thế mới thấy, nguyên nhân chủ yếu cũng do một phần các công ty Việt Nam.

Bên cạnh đó vấn đề lưu trú quá hạn, vấn đề phá hợp đồng trước thời hạn cũng là một thực trạng của người Việt Nam ở Nhật nói chung và tu nghiệp sinh, du học sinh nói riêng cũng đang là một trong những thực trạng cần được giải quyết. Có nhiều trường hợp phá hợp đồng khi vừa mới qua Nhật cũng có nhiều trường hợp sau khi kết thúc hợp đồng lại không muốn về Việt Nam. Với môi trường làm việc hấp dẫn, lương cao nên việc bỏ trốn ra ngoài làm được nhiều người lựa chọn sau khi kết thúc hợp đồng là điều mà Nhật đang phải đối mặt. Hơn nữa, doanh nghiệp Nhật Bản đang cần nguồn lao động trẻ nên họ có thể bỏ qua hoặc phớt lờ các trường hợp này để nhận người trốn vào làm việc nên hiện tại vẫn tồn tại một bộ phận không nhỏ người Việt cư trú bất hợp pháp tại Nhật.

Tất cả các hành vi trên như trôm cắp, bỏ trốn lưu trú bất hợp pháp về cơ bản khi bị trục xuất về Việt Nam chưa có một biện pháp chế tài nào hợp lý và cụ thể được áp dụng nên không thể răng đe người vi phạm. Nhiều trường hợp chỉ bị trục xuất về nước là xong mà chẳng có biện pháp chế tài nào cả. Đó là một trong những  lổ hỏng về pháp luật rất lớn cần được thay đổi khắc phục kịp thời.

5. Kết luận

Nói tóm lại thì diễn biến, tình hình và thực trạng người Việt ở Nhật có nhiều nguyên nhân để dẫn đến như vậy. Và để giải quyết vấn đề này không phải là thời gian một sớm một chiều mà có thể làm được. Trên cơ sở vĩ mô thì chính phủ hai nước nên thắt chặt hơn nữa nhưng luật lệ cũng như thường xuyên ban bố và kiểm tra những đơn vị thực hiện liên quan. Phải siết chặt quản lý các công ty du học cũng như xuất khẩu lao động ở Việt Nam hơn nữa. Chỉ cấp phép cho những đơn vị uy tín cũng như đủ khẳ năng mà thôi.

Bên cạnh đó chính phủ hai nước cũng nên hỗ trợ công việc làm ỗn định cho những người sau khi tu nghiệp về nước để giảm bớt tình trạng bỏ trốn lưu trú bất hợp pháp tại Nhật. Thực tế đã nói lên rằng cũng do một phần khi về nước người lao động không được hỗ trợ, không tìm được công việc phù hợp với ngành nghề mình đã thực tập nên họ mới bỏ trốn. Các doanh nghiệp Việt Nam cũng không có hướng hỗ trợ những người này sau khi về nước. Họ chỉ có mỗi một công việc là đưa người sang và nhận tiền dịch vụ mà thôi còn sau đó thì chẳng có kế hoạch hay định hướng nào cả. Đó là một trong những vấn đề mà người viết cho rằng cần phải thực hiện sớm thì mới có thể giảm được số lượng người bỏ trốn tại Nhật.

Hơn nữa, cần phải khắc khe hơn trong khâu xét duyệt hồ sơ vì có nhiều trường hợp gian lận hồ sơ để được xuất cảnh sang Nhật. Nhiều trường hợp du học sinh khai mang về việc chứng minh tài chính cũng như trình độ để được du học Nhật. Nếu hạn chế được những trường hợp này từ phía Việt Nam thì sẽ hạn chế được nhiều hậu quả xấu phát sinh khi đã được nhập cảnh vào Nhật.

Tuy vậy, cũng không thể phủ nhận được những lợi ích về việc du học Nhật cũng như tu nghiệp Nhật Bản mang lại cho cộng đồng người Việt Nam. Cái cách mà nhiều du học sinh về nước làm việc và áp dụng cũng như với những số vốn mà tu nghiệp sinh tiết kiệm được trong những năm làm việc ở Nhật đã giúp họ đổi đời, đổi luôn tư tưởng. Có rất nhiều du học sinh đã rất thành công khi trở về lập nghiệp ở chính Việt Nam cũng như nhiều gia đình tu nghiệp sinh trở nên khá giả và không còn khó khăn như trước. Đại đa số các gia đình có con, em đi tu nghiệp sinh Nhật đều trở nên thoát nghèo. Từ đó họ có điều kiện hơn để phát triển thế hệ trẻ tiếp theo tốt hơn.

Theo đánh giá cá nhân của người viết thì với trình độ phát triển cao và cả vật chất và tri thức thì việc người Việt Nam chọn Nhật Bản để học tập là một điều hết sức đúng đắn cho đến thời điểm hiện tại. Chúng ta nên hỗ trợ, khuyến khích lớp tri thức trẻ của Việt Nam đến với quốc gia xinh đẹp này để học hỏi tri thức cũng như cách làm việc để sau này có thể phát triển quốc gia Việt Nam. Đừng để những con số về những tệ nạn mà người Việt gây ra mà phủ nhận toàn bộ giá trị mà nhiều chương trình mang lại. Hãy học cách nhìn nhận thực tế mà thay đổi chứ đừng đỗ lỗi cho sự việc đã xảy ra rồi. Hãy tuyên truyền nâng cao hơn nữa ý thức của người Việt Nam cũng như phổ biến thông tin rộng rãi đến nhiều người hơn nữa để giảm bớt những bất cập đang tồn tại. Cần nâng cao quan hệ chặt chẽ giữa hai nhà nước về nhiều phương diện cả chiều sâu và chiều rộng để có thể mang đến nhiều sự tích cực và hạn chế tiêu cực.

リアム